Abandoned: Panhard Dyna Z 1956 (x2)

   Κάποια οχήματα σχεδιάστηκαν για να προκαλούν και να ξεχωρίζουν. Άλλα φτάνοντας τα όρια του kits, ενώ άλλα απλά όντας μοντέρνα και πρωτοποριακά. Το Panhard Dyna Z ανήκει στην δεύτερη κατηγορία, μη έχοντας σχεδόν τίποτα το συμβατικό πάνω του. Σίγουρα λοιπόν το 1953 οπότε και πρωτοβρέθηκε στα φώτα της δημοσιότητας τράβηξε την προσοχή του κόσμου.

   Φανταστείτε λοιπόν πόσο περίεργες είχαν φανεί αυτές οι ιδιαίτερες φιγούρες που ξεπρόβαλαν στην οροφή του συνεργείου στα μάτια ενός παιδιού, 40+ χρόνια μετά την παρουσίαση του μοντέλου αυτού. Η πρώτη μου επαφή με αυτά έγινε τη δεκαετία του '90, πηγαίνοντας επίσκεψη σε πολύ κοντινό οικογενειακό πρόσωπο, όταν για πρώτη φορά ο πατέρας μου αποφάσισε να γλιτώσει την κίνηση της Λ. Ηρακλείου και να μπει από το παράλληλο στενό. Στο τέλος της "παράκαμψης", και ουσιαστικά δίπλα στο τμήμα του Ηρακλείου, ήταν ένα γωνιακό συνεργείο που φιλοξενούσα πολλά ιστορικά οχήματα. Citroen DS, Attica έως και προπολεμικές Mercedes (όχι τις κλασικές W136, τις προηγούμενες) μπορούσες να διακρίνεις αφημένα στον προαύλιο χώρο του συνεργείου. Όμως αυτό που τράβηξε την προσοχή μου ήταν αυτά τα περίεργα και οχήματα που έμοιαζαν με ιπταμένους δίσκους, και ήταν αφημένα στην οροφή του κτιρίου (ελαφρώς ειρωνικό μπορείτε να πείτε).

 

   Φυσικά τότε ελάχιστα γνώριζα για τα αυτοκίνητα αυτά. Πέρασαν αρκετά χρόνια έως ότου σταμάτησα για πρώτη φορά και έπιασα κουβέντα με τον μάστορα. Τότε μου είχε πει ότι ήταν "Πανάρ...". Τα χρόνια περνούσαν και οι επισκέψεις μου στο χώρο αυξάνονταν. Δυστυχώς μη έχοντας φωτογραφική αρκούμουν στο να τα επισκέπτομαι και να τα χαζεύω κάθε τόσο. Με τον καιρό ο μάστορας μου έλεγε όλο και περισσότερα. Αυτά τα δύο ήταν στην ουσία donnors για να φτιαχτεί ένα τρίτο.

 

   Σήμερα ελάχιστα αυτοκίνητα Panhard διασώζονται στην Ελλάδα και στην πλειοψηφία τους πρόκειται για τον κύκνειο άσμα της εταιρείας, τα πολύ όμορφα Panhard 24 coupe. Κατά καιρούς έχω δει από κοντά μέχρι και junior, αλλά αυτά θα αναλυθούν σε άλλο άρθρο. Ας επιστρέψουμε όμως στο Dyna Z και την Panhard. Μεταπολεμικά η Γαλλική αυτή εταιρεία ξεκίνησε να παράγει το μικρό προσθιοκίνητο Dyna X με έναν δικύλινδρο αερόψυκτο boxer μοτέρ 610cm³. Το αυτοκίνητο αυτό ήταν κατασκευασμένο από Αλουμίνιο και ήταν ιδιαίτερο και πρωτοποριακό αυτοκίνητο. Κατά τη διάρκεια των ετών ο κυβισμός μεγάλωσε φτάνοντας το 1952 τα cm³. Δυστυχώς όμως δεν κατάφερε να πείσει το κοινό και τελικά αντικαταστάθηκε το 1954 από το Dyna Z.

 

   Το Dyna Z ήταν στην ουσία η εξέλιξη του Dyna X. Η βασική συνταγή ήταν η ίδια, με το αλουμίνιο να είναι το βασικό υλικό στην κατασκευή του, και τον κινητήρα των 851cm³ να έχει αναλάβει την κίνηση του πολύ ελαφριού Z. O κινητήρας ήταν ο γνωστός αερόψυκτος δικύλινδρος boxer από τις γρήγορες εκδόσεις του X, με πολλές τεχνολογικές ιδιαιτερότητες, όπως τη χρήση ράβδων στρέψης για την κίνηση των βαλβίδων και monoblock σχεδιασμό του κινητήρα. Η κίνηση μεταδίδονταν μπροστά μέσω ενός τετρατάχυτου μηχανικού κιβωτίου ταχυτήτων, ενώ το όλο σύστημα κινητήρα κιβωτίου ήταν τοποθετημένο μπροστά από τον μπροστινό άξονα.

   Τα πάντα σε αυτό το μοντέλο ήταν ιδιαίτερα μελετημένα και με βασικό γνώμονα την άνεση και το μικρό μέγεθος. Η Dyna Z μπορούσε να φιλοξενήσει 6 επιβάτες και είχε μεγάλο χώρο αποσκευών. Δυστυχώς όμως το κόστος κατασκευής του ήταν υψηλό, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα τη σταδιακή μείωση του αλουμινίου στο αμάξωμα. Συγκεκριμένα από το 1956 ο χάλυβας είχε αντικαταστήσει κατά μεγάλο μέρος το Duralinox φτάνοντας το βάρος από τα 710kg των πρώτων εκδόσεων στα 945kg για τα Dyna Z που είχαν κατασκευαστεί από το 1958 και μετά (οπότε και ο χάλυβας είχε αντικαταστήσει εντελώς το κράμα Duralinox).

 

   Καθόλη τη διάρκεια της καριέρας του υπέστη πολλές βελτιώσεις σε κινητήρα και αμάξωμα. Η τελευταία ήταν και η παρουσίαση της έκδοσης Tigre το 1959 με τον κινητήρα να αποδίδει 50hp πλέον (αντί για 42hp του αρχικού) και με αποτέλεσμα η τελική να αυξάνεται από τα 130km/hr στα 145km/hr. Η εταιρεία υποστήριζε ότι ο αεροδυναμικός συντελεστής οπισθέλκουσας ήταν ιδιαίτερα μικρός (Cd=0,26), κάτι όμως που πλέον αμφισβητείται. 

 

   Τελικά το 1959 μπήκε στην παραγωγή ο αντικαταστάτης του, το PL17 και το κεφάλαιο Dyna Z μπήκε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας (έχοντας κατασκευαστεί πάνω από 140.000 Z κάθε έκδοσης, αριθμός σχεδόν τριπλάσιος του προκατόχου του). Η εταιρεία που ήδη από το 1955 είχε ξεκινήσει η εξαγορά της από τη Citroen τελικά έβαλε λουκέτο το 1967.

  Συνέχισα να πηγαίνω στο συνεργείο, όμως πολύ πιο αραιά πλέον. Οι σπουδές μου ήταν εκτός Αθηνών και ο χρόνος που πέρναγα στην Αθήνα ελάχιστος. Παρόλα αυτά με κάθε ευκαιρία προσπαθούσα να χαζέψω έστω και για λίγο αυτά τα δύο ιδιαίτερα οχήματα. Δυστυχώς όλα όμως έχουν και ένα τέλος. Κάπου μεταξύ 2007 με 2008 το συνεργείο έκλεισε και μεταφέρθηκε αλλού. Το ίδιο υποτίθεται ότι θα συνέβαινε και με τα αυτοκίνητα. Δυστυχώς την περίοδο που συνέβη ήμουν εκτός, οπότε και πλέον δεν γνωρίζω που μπορεί να βρίσκονται.

 

   Γνωρίζω ότι σίγουρα το συνεργείο απλά μεταφέρθηκε (ώστε στο οικόπεδο να κτιστεί μία ακόμα πολυκατοικία). Δυστυχώς δεν γνωρίζω το που, ούτε έχω κάποιο στοιχείο επικοινωνίας. Μακάρι να καταφέρω να τα εντοπίσω κάποτε, και ελπίζω να μην έχουν καταλλήξει μπετόβεργες.

What if...?


Πηγές εικόνων: http://thegegeblog.canalblog.com/archives/2011/11/19/22722582.html
                          http://reservatory6.blogspot.gr/
                          http://www.automania.be/fr/auto/panhard-levassor/panhard-levassor-historiques/panhard-et-levassor-story